بر تارک ثریای علم

آینده‌پژوهی برای پنجاه سال در سطح ملی، از نوع آینده‌نگری درازمدت است. ژاپنی‌ها نیز که به آینده‌نگری بلندمدت در دنیا معروف‌اند، همیشه برنامه‌های پنجاه‌ساله داشته‌اند. البته این بدان معنا نیست که این برنامه‌ی پنجاه‌ساله ثابت و غیرقابل تغییر است، بلکه برعکس، برنامه‌های درازمدت مبتنی بر آینده‌نگری کاملاً پویاست‬. ‬‬
ترسیم چشم‌انداز، بیانیه‌ی مأموریت، نقشه‌ی راه و تحلیل نقاط قوت و ضعف و بررسی تهدیدها و فرصت‌های پیش رو، بخشی از فرآیند مدیریت استراتژیک است. در یک سطح نازل و تفسیر رایج از رهبری سازمان، می‌توان رهبر معظم انقلاب اسلامی را به عنوان یک استراتژیست، سیاست‌گذار کلان و سیستم‌من معرفی کرد که سازمان جمهوری اسلامی را رهبری می‌کند و چشم‌انداز، اهداف، شاخص‌های مدیریت و راهبردهای حرکت آن را تعیین می‌نماید. همان طور که در اصل 110 قانون اساسی نیز آمده است، مهم‌ترین وظیفه‌ی رهبری، تعیین سیاست‌های کلان نظام است. اما در سطحی بالاتر و عمیق‌تر، می‌توان از امامت امت اسلامی توسط ایشان بحث کرد که دانش فعلی مدیریت، علوم سیاسی و علوم اجتماعی، فاقد ابزار و روش شناخت این موضوع است.
ما در اینجا، با همان زاویه نگاه اول، به چیستی و امکان‌پذیری اهداف مطرح در افق پنجاه‌ساله‌ی مورد تأکید رهبر انقلاب می‌پردازیم و مسامحتاً آن را «چشم‌انداز پنجاه‌ساله» می‌نامیم؛ هرچند هنوز به صورت یک سند تدوین و تصویب نشده است.