دولت تراز، دولتمردان تراز

مروری بکنیم به شاخصهای دولتی که در این روزگار دولت مطلوب محسوب می‌شود. … به‌حسب آنچه که در روزگار ما و با شرائط ما می‌توان دولت اسلامی نامید، یک شاخصهایی وجود دارد که من به بعضی از آن شاخصها اشاره می‌کنم. … اوّلین شاخص، شاخص اعتقادی و اخلاقی است -بخصوص در مسئولان رده‌های بالا- سلامت اعتقادی، سلامت اخلاقی، سلامت عملکردی که از اعتقاد درست و نگاه درست به حقایق جامعه ناشی می‌شود. این شاخص اوّل است. ما خوشبختانه برای اعتقاد درست و برای آنچه که باید آن را حق دانست، دچار ابهام و سردرگمی نیستیم؛ علاوه بر منابع اسلامی – که حالا ممکن است از منابع اسلامی، افراد گوناگونی تلقّیهای مختلفی داشته باشند – ما مجموعۀ رهنمودهای امام بزرگوار را داریم؛ امام، مورد اعتقاد و قبول و اذعان همۀ ما است. خب، مجموعۀ بیانات امام، مجموعۀ موضع‌گیریهای امام، مجموعۀ رهنمودهای امام در اختیار ما است. این شد آن شاخص؛ به این باید اعتقاد داشته باشیم؛ بر طبق این باید عمل بکنیم؛ در موارد اشتباه، به این شاخص اصلی مراجعه بکنیم؛ این می‌شود سلامت اعتقادی. اصول و ارزشهای انقلاب هم همینها است، مبانی ارزشی انقلاب هم در همین بیانات وجود دارد. این‌ها چیزهایی است که اگر به آنها پابند باشیم و دلبستۀ به آنها باشیم و برنامه را بر اساس این دلبستگیها انجام بدهیم، به نظر می‌رسد که کارْ موفّق و خوش‌آینده خواهد بود و پیش خواهیم رفت… شاخص دوّم، مسئلۀ خدمت به خلق است؛ روحیّۀ خدمت، که این گفتمان اصلی دولت اسلامی همین خدمت است؛ اصلاً فلسفۀ وجود ما جز این نیست؛ ما آمده‌ایم خدمت کنیم به مردم و هیچ چیز نباید ما را از این وظیفه غافل کند… شاخص سوّم، مسئلۀ عدالت است. بنده بارها عرض کرده‌ام – در جلسات خصوصی با بعضی از شماها در طول این سالها – معتقد نیستم به پیشرفتِ بدون عدالت. ما این دهه را اسم گذاشتیم به “دهۀ پیشرفت و عدالت”. پیشرفت بدون عدالت همان نتیجه‌ای را خواهد داد که شما از تمدّن پرجلوۀ غرب، امروز دارید مشاهد می‌کنید. … پیشرفت به همان معنایی که امروز در ادبیّات غربی به‌عنوان توسعه یاد می‌شود، ما اسمش را می‌گذاریم پیشرفت؛ این پیشرفت، قطعاً بایستی همراه با عدالت باشد. خب، در قرآن هم شما ملاحظه می‌کنید؛ همۀ ارسالِ رُسُل و انزال کتب و مانند اینها لِیَقُومَ النّاسُ بالقِسط است؛ برای این است که جامعه با قسط زندگی بکند. بنابراین، این هم شاخص بعدی است که این را دائماً باید در نظر داشت… شاخص بعدی که شاخص چهارم است، سلامت اقتصادی و مبارزۀ با فساد است. ببینید منصب حکومتی، جایگاه قدرت و منابع مالی است؛ وسوسه‌ها در اینجا انسان را راحت نمی‌گذارد. حالا شما به خودتان نگاه نکنید که متدّینید و سطح بالا هستید و مقاومت می‌کنید در مقابل این وسوسه‌ها؛ در درجات پائین ممکن است در مقابل این وسوسه‌ها نتوانند مقاومت بکنند. شما باید مراقب باشید، شما باید چشم بصیرِ بینای خودتان را بر سرتاسر این دستگاهی که زیر اشراف شما است و تحت مدیریّت شما است، آنچنان بگسترانید که نگذارید در یک گوشه‌ای ناسلامتی اقتصادی به‌وجود بیاید و این وسوسه‌ها کارگر بشود. … شاخص بعدی، مسئلۀ قانون‌گرایی است. خب قانون‌گرایی خیلی مهم است. قانون ریل است؛ از این ریل اگر چنانچه خارج شدیم، حتماً آسیب و صدمه است… یک شاخص دیگر، مسئلۀ حکمت و خردگرایی در کارها است؛ کار کارشناسی، مطالعۀ درست، ملاحظۀ جوانب و آثار و تبعات یک اقدام، و حتّی گاهی ملاحظۀ تبعات یک اظهارنظر. گاهی یک اظهارنظر از سوی یک مسئولِ دارای جایگاه و به اصطلاح دارای تریبون، دارای منبر، یک تأثیرات سوئی می‌گذارد که این تأثیرات را اگر انسان بخواهد برطرف کند، مبالغی بایستی کار کند؛ همان قضیّۀ سنگِ توی چاه است؛ واقعاً مشکلات ایجاد می‌کند.
بیانات در دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیأت دولت ۹۲/۰۶/۰۶