پشت جبهۀ کشف حجاب

در نوروز سال 1396، مقام معظم رهبری در حاشیۀ بازدید از نمایشگاه «حماسه گوهرشاد» ـ که در حرم مطهر رضوی برگزار شد ـ فرمودند:

«…شخصیت‌های فرهنگی معروف زمان رضاشاه، مثلاً علی‌اصغر حکمت،… در قضیۀ کشف حجاب… نقش استعماری ایفا کردند؛ یعنی آن پشت جبهۀ حقیقی رضاشاه این‌ها بودند. رضاشاه تفنگ دستش بوده و این‌ها کسانی بوده‌اند که فکر می‌ساختند و به رضاشاه جهت‌گیری می‌دادند که او تفنگ را کجا به کار ببرد. به نظر من این شخصیت‌های فرهنگی خیلی مؤثرند، چهره‌های این‌ها شناخته بشود.»[1]

فرمایش معظم‌له، سرنخی را به دست داد تا به این بهانه، شماری از اندیشه‌های تجددخواهانۀ برخی روشنفکران تاریخ معاصر ایران در خصوص مقوله حجاب و کشف حجاب، بازخوانی شود و نوشتار حاضر نیز تلاشی است در همین جهت. بدین منظور و در ادامه، برخی نظرات و نیز اقدامات منورالفکرانِ دوران پیشامشروطه، مشروطه و سپس دوران سطنت رضاشاه در خصوص مقولۀ حجاب و کشف حجاب مرور خواهد شد.

[1] بیانات معظم‌له پس از بازدید از نمایشگاه «حماسه گوهرشاد» در حرم مطهر رضوی (ع)، 8 فروردین 1396.